Anasayfa
HERKONU KAPI*
İletişim
Sohbet Odası
Sesli Şiirler
Arama
Giriş yap
Kayıt Ol
Otizm Bilgi Bankası
Resim
Yasaklanma Sebebi
Site Puanı : 
Rep Puanı : 
DUYU BÜTÜNLEMESİ BOZUKLUĞU
Duyu bütünlemesi bozukluğu, bu bilgilerin bir araya getirilerek ilişkilendirilmesi ve bir bütün oluşturmada kullanılmasının sağlanamamasıdır. Örneğin portakalın kabuğunun turuncu renkte ve pütürlü olması, ağırlığı, kokusu, tadı onu gördüğünüzde kendiliğinden aklınıza gelir. Çünkü daha önce bu bilgileri diğer duyularınızı kullanarak, rengini görerek, lezzetini tadarak, pütürlü kabuğuna dokunarak tanımıştınız.Ancak duyu bütünlemesi problemi var ise bu kendiliğinden sağlanmaz. Portakal ile ilgili tüm bu bilgiler bir trafik sıkışıklığında tıkanmış ve yerine ulaşmamış taşıtlar gibidir.
Duyu bütünlemesi bozukluğu; dokunma, görme, işitme, vestübüler (denge), tad alma ve kas ve iskelet sisteminden gelen derin duyu( proprioseption) olmak üzere tüm duyularımızı kapsayabileceği gibi sadece bir tek duyu ile ilgili de olabilir.
Dokunma duyusu ile ilgili duyu bütünlemesi bozukluğu olan bir çocuk, kendisine dokunulmasından yakın fiziksel temas kurulmasından, okşanılmasından hoşlanmayabilir, sırtına hafifçe dokunsanız bile size sert bir şekilde tepki verir. Bu özellikteki bir çocuk eline yağmur damlası düşmesi ile diken batmasına aynı tepkiyi verebilir. Ya da tam tersi sıkıca sarılmak, dar sıkı giysiler giymek, kendisine masaj yapılmasından çok hoşlanmak gibi tepkileri olabilir, el diken batması ya da cam kesiği gibi acılara hiç tepki vermeyebilir.
Dokunma ile ilgili duyu algılama sorunu öğrenmeyi olumsuz bir şekilde etkileyebilir; her objeye kolaylıkla dokunamayan bir çocuk okulda ve değişik öğrenme ortamlarında dokunma duyusunu sınırlı kullanacağı için akademik yönden geri kalabilir.Örneğin;tebeşire, boya ve resim iş materyallerine dokunamama gibi. Aynı zamanda dokunma duyusu sorunu sosyalleşmeyi ve duygusal gelişimi de olumsuz etkiler. Örneğin; sevinç paylaşan arkadaşların birbirlerine sarılmalarına katılamamak gibi.
Vestibüler yani denge ile ilgili duyu bütünlemesi bozukluğu olan bir çocuk ise günlük yaşamda yerçekimine karşı güvensiz ve savunmacı davranışlar geliştirir, örneğin merdivenin son basamağından atlayamaz, mutlaka merdiven korkuluğuna tutunarak inip çıkabilir, kaldırım taşı üzerinde yürüyemeyebilir, oturduğu sandalye başkası tarafından hareket ettirildiğinde aşırı derecede korkabilir.Özellikle baş hareketini değiştirmeye direnç gösterebilir.Havuza girmekten korkabilir,salıncakta sallanmak onu rahatsız edebilir veya kendini devamlı sallama ihtiyacı olabilir.
İşitsel uyaranları bütünleme güçlüğü olan bir çocuk ise duyduğu seslere çok az ya da aşırı tepkiler verebilir. Örneğin; kalabalık bir alışveriş merkezinde bizim rahatlıkla dayanabileceğimiz seslere ağlayarak,bağırarak ya da sakinleşemeyerek aşırı tepki verebilir. Hatta bazen böyle çocuklar kulaklarını korumak için kulaklık kullanmak zorunda kalabilirler. İşitsel uyaranları bütünleme güçlüğü tam tersi biçimlerde de ortaya çıkabilir; örneğin elektrik süpürgesinin sesi sorunlu çocuğa çok çekici ve ilginç gelebilir, o kadar ki süpürgenin sesinin bitmemesini ister ve süperge kapandığında aşırı ve sert tepkiler verebilir.
Görsel duyu bütünlemesi bozukluğu olan çocuklarda ise parlak renklere ve parlak ışığa toleransın olmaması ve aşırı tepki vermesi gözlenebilir.
Derin duyu ile ilgili duyu bütünlemesi olan çocuklar, bulundukları ortam içinde kendilerini ve vücut pozisyonlarını tam olarak algılayamaz ve içinde bulundukları pozisyon değişikliklerine uyum sağlayamazlar. Örneğin; bakarak ya da sözel komut alarak vücut pozisyonunu değiştiremezler. Çünkü bu çocuklar vücutlarının ilgili parçasını görmediklerinde o kısmın pozisyonunun değiştirilmesi ve bununla ilgili bir görevin yerine getirilmesi ile ilgili çok zorluk çekebilirler. Örneğin; bir tünel içinde ilerlerken rahatça ilerleyerek yollarını bulamayabilirler.
DUYU BÜTÜNLEMESİ BOZUKLUĞU NEDENLERİ NELERDİR
Aşağıda özetlenen nedenler duyu bütünlemesi bozukluğunun nedenleri arasında sayılabilir, ama bunlarla sınırlı değildir.
* Genetik yatkınlık,
* Doğuştan ya da sonradan edinilen beyin hasarı. Bu zedelenme çok hafif derecede ya da zeka kaybı ile birlikte görülen orta veya ileri derecede olabilir.
* Bebeğin doğum öncesi içinde bulunduğu çevreye ait özellikler; annenin alkol yada ilaç bağımlısı olması, kurşun ve cıva gibi çevresel zararlı maddeler ve toksinlere annenin gebeliği sırasında maruz kalması
* Prematüre doğum
* Doğum sırasında geçirilen travmalar(zor doğum) bebeğin oksijensiz kalması,
* Bilinmeyen nedenler
DUYU BÜTÜNLEMESİ SORUNU OLAN ÇOCUKLARA KİM NASIL TANI KOYAR?
Duyu Bütünlemesi Bozukluğu ve Terapisi konusunda eğitim almış Uğraşı Terapistleri çocuğun davranış ve çeşitli becerilerini gözlemleyerek ve test ederek tanı koyarlar
DUYU BÜTÜNLEMESİ BOZUKLUĞU NE SIKLIKTA GÖRÜLÜR ?
Ülkemizde duyu bütünlemesi sorunu henüz tam olarak bilinmemektedir. Bu konuda eğitim veren bir program, uzman (uğraşı terapisti) yetiştiren bir kurum henüz yoktur. Bu nedenle ülkemizde görülme sıklığı konusunda bir bilgimiz yoktur.
ABD 'de yaşayan çocukların % 10 unun duyu bütünlemesi bozukluğu olduğu ifade edilmektedir. Bu çocuklar ciddi gelişim bozukluğu nedeni ile uğraşı terapisi,fizyoterapi ve özel eğitim programlarına devam eden ve özel eğitime ihtiyacı olan çocuklar olabildiği gibi, aynı zamanda gözle görülür derecede bir gelişim problemi olmayan ancak yavaş öğrenen, ortamına uyum sağlayamayan ya da sıkça davranış problemi olan yeterli (normal) çocuklar da olabilirler.
DUYU BÜTÜNLEMESİ BOZUKLUĞU ÇOCUĞUN ZİHİNSEL ENGELLİ OLDUĞUNU MU GÖSTERİYOR?
Hayır. Duyu bütünlemesi bozukluğu zihinsel engele yol açabilecek faktörler ile de ortaya çıkabilir, ancak duyu bütünlemesi bozukluğu zihinsel engelli anlamına gelmez. Çeşitli farklılıklar vardır. Örneğin; zihinsel engelli çocuk, fiziksel becerilerde daha başarılı iken duyu bütünlemesi problemi olan çocuk fiziksel becerilerde motor planlamada başarısızdır. Beyindeki sinir hücrelerinin sayısı ile ilgili bir problem yoktur ama bu hücrelerin birbiri ile iletişimi ve haberleşerek ortak çalışması ile ilgili problem vardır.
OKULDA KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER
Bazen erken dönemde dikkati çekmeyen ya da çocuğu fazla etkilemeyen sorunlar okul dönemi ile birlikte daha ciddi boyuta ulaşabilir, okulda karşılaşılan güçlükler aile ya da eğitimcinin dikkatini çekebilir.
*Ayakkabısını bağlamayı öğrenememek, kalem tutmayı becerememek, kendisine verilen peş peşe komutları yerine getirememek, öğretmene dikkatini vermekte güçlük yaşamak gibi.
Yukarıda değinilen tüm duyu algılama sorunları Uğraşı Terapistleri tarafından uygulanan; "Duyu Bütünlemesi Terapisi" ile kontrol altına alınabilir, geliştirilebilir ve çocuğun bağımsız ve yeterli bir birey olabilmesi için alt yapı oluşturur.
Duyu Bütünlemesi Terapisi ; uğraşı terapistleri tarafından verilir. Ne yazık ki, ülkemizde uğraşı terapisi lisans eğitimi veren bir üniversite bulunmamaktadır.
Duyu bütünlemesi bozukluğu, bu bilgilerin bir araya getirilerek ilişkilendirilmesi ve bir bütün oluşturmada kullanılmasının sağlanamamasıdır. Örneğin portakalın kabuğunun turuncu renkte ve pütürlü olması, ağırlığı, kokusu, tadı onu gördüğünüzde kendiliğinden aklınıza gelir. Çünkü daha önce bu bilgileri diğer duyularınızı kullanarak, rengini görerek, lezzetini tadarak, pütürlü kabuğuna dokunarak tanımıştınız.Ancak duyu bütünlemesi problemi var ise bu kendiliğinden sağlanmaz. Portakal ile ilgili tüm bu bilgiler bir trafik sıkışıklığında tıkanmış ve yerine ulaşmamış taşıtlar gibidir.
Duyu bütünlemesi bozukluğu; dokunma, görme, işitme, vestübüler (denge), tad alma ve kas ve iskelet sisteminden gelen derin duyu( proprioseption) olmak üzere tüm duyularımızı kapsayabileceği gibi sadece bir tek duyu ile ilgili de olabilir.
Dokunma duyusu ile ilgili duyu bütünlemesi bozukluğu olan bir çocuk, kendisine dokunulmasından yakın fiziksel temas kurulmasından, okşanılmasından hoşlanmayabilir, sırtına hafifçe dokunsanız bile size sert bir şekilde tepki verir. Bu özellikteki bir çocuk eline yağmur damlası düşmesi ile diken batmasına aynı tepkiyi verebilir. Ya da tam tersi sıkıca sarılmak, dar sıkı giysiler giymek, kendisine masaj yapılmasından çok hoşlanmak gibi tepkileri olabilir, el diken batması ya da cam kesiği gibi acılara hiç tepki vermeyebilir.
Dokunma ile ilgili duyu algılama sorunu öğrenmeyi olumsuz bir şekilde etkileyebilir; her objeye kolaylıkla dokunamayan bir çocuk okulda ve değişik öğrenme ortamlarında dokunma duyusunu sınırlı kullanacağı için akademik yönden geri kalabilir.Örneğin;tebeşire, boya ve resim iş materyallerine dokunamama gibi. Aynı zamanda dokunma duyusu sorunu sosyalleşmeyi ve duygusal gelişimi de olumsuz etkiler. Örneğin; sevinç paylaşan arkadaşların birbirlerine sarılmalarına katılamamak gibi.
Vestibüler yani denge ile ilgili duyu bütünlemesi bozukluğu olan bir çocuk ise günlük yaşamda yerçekimine karşı güvensiz ve savunmacı davranışlar geliştirir, örneğin merdivenin son basamağından atlayamaz, mutlaka merdiven korkuluğuna tutunarak inip çıkabilir, kaldırım taşı üzerinde yürüyemeyebilir, oturduğu sandalye başkası tarafından hareket ettirildiğinde aşırı derecede korkabilir.Özellikle baş hareketini değiştirmeye direnç gösterebilir.Havuza girmekten korkabilir,salıncakta sallanmak onu rahatsız edebilir veya kendini devamlı sallama ihtiyacı olabilir.
İşitsel uyaranları bütünleme güçlüğü olan bir çocuk ise duyduğu seslere çok az ya da aşırı tepkiler verebilir. Örneğin; kalabalık bir alışveriş merkezinde bizim rahatlıkla dayanabileceğimiz seslere ağlayarak,bağırarak ya da sakinleşemeyerek aşırı tepki verebilir. Hatta bazen böyle çocuklar kulaklarını korumak için kulaklık kullanmak zorunda kalabilirler. İşitsel uyaranları bütünleme güçlüğü tam tersi biçimlerde de ortaya çıkabilir; örneğin elektrik süpürgesinin sesi sorunlu çocuğa çok çekici ve ilginç gelebilir, o kadar ki süpürgenin sesinin bitmemesini ister ve süperge kapandığında aşırı ve sert tepkiler verebilir.
Görsel duyu bütünlemesi bozukluğu olan çocuklarda ise parlak renklere ve parlak ışığa toleransın olmaması ve aşırı tepki vermesi gözlenebilir.
Derin duyu ile ilgili duyu bütünlemesi olan çocuklar, bulundukları ortam içinde kendilerini ve vücut pozisyonlarını tam olarak algılayamaz ve içinde bulundukları pozisyon değişikliklerine uyum sağlayamazlar. Örneğin; bakarak ya da sözel komut alarak vücut pozisyonunu değiştiremezler. Çünkü bu çocuklar vücutlarının ilgili parçasını görmediklerinde o kısmın pozisyonunun değiştirilmesi ve bununla ilgili bir görevin yerine getirilmesi ile ilgili çok zorluk çekebilirler. Örneğin; bir tünel içinde ilerlerken rahatça ilerleyerek yollarını bulamayabilirler.
DUYU BÜTÜNLEMESİ BOZUKLUĞU NEDENLERİ NELERDİR
Aşağıda özetlenen nedenler duyu bütünlemesi bozukluğunun nedenleri arasında sayılabilir, ama bunlarla sınırlı değildir.
* Genetik yatkınlık,
* Doğuştan ya da sonradan edinilen beyin hasarı. Bu zedelenme çok hafif derecede ya da zeka kaybı ile birlikte görülen orta veya ileri derecede olabilir.
* Bebeğin doğum öncesi içinde bulunduğu çevreye ait özellikler; annenin alkol yada ilaç bağımlısı olması, kurşun ve cıva gibi çevresel zararlı maddeler ve toksinlere annenin gebeliği sırasında maruz kalması
* Prematüre doğum
* Doğum sırasında geçirilen travmalar(zor doğum) bebeğin oksijensiz kalması,
* Bilinmeyen nedenler
DUYU BÜTÜNLEMESİ SORUNU OLAN ÇOCUKLARA KİM NASIL TANI KOYAR?
Duyu Bütünlemesi Bozukluğu ve Terapisi konusunda eğitim almış Uğraşı Terapistleri çocuğun davranış ve çeşitli becerilerini gözlemleyerek ve test ederek tanı koyarlar
DUYU BÜTÜNLEMESİ BOZUKLUĞU NE SIKLIKTA GÖRÜLÜR ?
Ülkemizde duyu bütünlemesi sorunu henüz tam olarak bilinmemektedir. Bu konuda eğitim veren bir program, uzman (uğraşı terapisti) yetiştiren bir kurum henüz yoktur. Bu nedenle ülkemizde görülme sıklığı konusunda bir bilgimiz yoktur.
ABD 'de yaşayan çocukların % 10 unun duyu bütünlemesi bozukluğu olduğu ifade edilmektedir. Bu çocuklar ciddi gelişim bozukluğu nedeni ile uğraşı terapisi,fizyoterapi ve özel eğitim programlarına devam eden ve özel eğitime ihtiyacı olan çocuklar olabildiği gibi, aynı zamanda gözle görülür derecede bir gelişim problemi olmayan ancak yavaş öğrenen, ortamına uyum sağlayamayan ya da sıkça davranış problemi olan yeterli (normal) çocuklar da olabilirler.
DUYU BÜTÜNLEMESİ BOZUKLUĞU ÇOCUĞUN ZİHİNSEL ENGELLİ OLDUĞUNU MU GÖSTERİYOR?
Hayır. Duyu bütünlemesi bozukluğu zihinsel engele yol açabilecek faktörler ile de ortaya çıkabilir, ancak duyu bütünlemesi bozukluğu zihinsel engelli anlamına gelmez. Çeşitli farklılıklar vardır. Örneğin; zihinsel engelli çocuk, fiziksel becerilerde daha başarılı iken duyu bütünlemesi problemi olan çocuk fiziksel becerilerde motor planlamada başarısızdır. Beyindeki sinir hücrelerinin sayısı ile ilgili bir problem yoktur ama bu hücrelerin birbiri ile iletişimi ve haberleşerek ortak çalışması ile ilgili problem vardır.
OKULDA KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER
Bazen erken dönemde dikkati çekmeyen ya da çocuğu fazla etkilemeyen sorunlar okul dönemi ile birlikte daha ciddi boyuta ulaşabilir, okulda karşılaşılan güçlükler aile ya da eğitimcinin dikkatini çekebilir.
*Ayakkabısını bağlamayı öğrenememek, kalem tutmayı becerememek, kendisine verilen peş peşe komutları yerine getirememek, öğretmene dikkatini vermekte güçlük yaşamak gibi.
Yukarıda değinilen tüm duyu algılama sorunları Uğraşı Terapistleri tarafından uygulanan; "Duyu Bütünlemesi Terapisi" ile kontrol altına alınabilir, geliştirilebilir ve çocuğun bağımsız ve yeterli bir birey olabilmesi için alt yapı oluşturur.
Duyu Bütünlemesi Terapisi ; uğraşı terapistleri tarafından verilir. Ne yazık ki, ülkemizde uğraşı terapisi lisans eğitimi veren bir üniversite bulunmamaktadır.
