1-5 YAŞ ARASI ÇOCUK BESLENMESİ

9.aydan sonra çocuğun temel besini olmaktan çıkan anne sütü 12-15 ay arasında , en geç 2 yaşında ve anne için uygun olan bir zamanda kesilmelidir. Anne sütü kesilirken ailenin diğer bireylerinin çocuk ile daha fazla ilgilenmesi ve anneye yardımcı olması gerekir.

Çocuk 13-14 aylık olduktan sonra kendisi kaşık kullanmalıdır. Aile bireyleri ile sofraya oturan çocuğun ayrı bir tabağı olmalı ve neyi ne kadar tükettiğine dikkat edilmelidir.

En sık yapılan hatalardan biri çocuğu yemek suyu ile beslemektir. Hiçbir besleyici değeri olmayan bu beslenme biçimi uygulanmamalıdır.

Bu dönemde de çocuklar günde 4 öğün beslenmeli, temel besin gruplarını,

a) süt ve sütlü gıdalar;
b) etler, yumurta ve baklagiller;
c) sebze ve meyvalar;
d) unlu ve nişastalı besinler,

yeterli ve dengeli olarak tüketmelidirler.

Genellikle dengeli bir beslenme listesi şu şekilde olmalıdır;

Her gün 2 su bardağı süt veya yoğurt verilmelidir. Çünkü bu besinler kemik gelişimi için önemli olan KALSİYUM`un en iyi kaynağıdır. İki kibrit kutusu peynirde de bir bardak sütteki kadar kalsiyum vardır.

Vücutta kan yapımında görevli olan DEMİR`in en iyi kaynağı olan tavuk, balık,yumurta ve kuru baklagillerin bir veya birkaçından en az iki porsiyon bulunmalıdır. Yumurta, düzenli et yiyen çocuklara gün aşırı, diğerlerine her gün verilebilir. Yumurta rafadan veya katı pişmiş olarak sandviç içinde veya omlet şeklinde de tüketilebilir.
1 porsiyon et = 2 köfte veya 3-4 silme yemek kaşığı kuru baklagil ( mercimek, bakla, kuru fasülye )

Meyva ve sebzeler, VİTAMİNLER açysyndan zengindir, ayryca kalsiyum ve demir emilimine de yardymcydyr. Bu yaşta çocuklara 3-4 porsiyon sebze ve meyva verilmelidir. Ancak çocuklar özellikle sebzeler konusunda çok seçicidir. Bu nedenle sebzelerin çorbalar, pilav, makarna, börek ve köfteler içine doğrudan konması veya yine pilav, makarna, köfte yanında ek olarak şeklinde verilmesi sebzelerin daha zevkli ve kolay yenmesin sağlayabilir.
Meyvaların kabuklu olarak yenmesi bu yaş grubunda sık rastlanan kabızlık sorununun önlenmesine yardımcı olur.
1 porsiyon sebze = 5-6 silme yemek kaşığı sebze yemeği
1 porsiyon meyva = 1 orta boy meyva = 3/4 su bardağı meyva suyu


• Vücudun esas ENERJİ kaynağı olan ekmek ve diğer unlu nişastalı yiyeceklerden günde en az 6 porsiyon yenmesi gerekmektedir. Belirlenen bu miktarın 3 porsiyon 3 dilim ekmek, diğerleri çorba, pilav, makarna, patates, börek vb. şeklinde verilebilir.
  1 porsiyon = 5-6 silme yemek kaşığı pilav / makarna veya 1 dilim ekmek
  

Çocuklara mümkün olduğu kadar erken dönemde kendi kendilerine çatal-kaşık kullanarak yemeleri öğretilmelidir. İlk 3 yaşta çocuklarda çiğneme ve yumurta işlevlerinin gelişimi tamamlanmamıştır. Bu nedenle besinler yumuşak bir şekilde verilmelidir. Sert ve taneli kolayca soluk borusuna kaçarak boğulmaya yol açabileceği için verilmemelidir. Fındık, fıstık, kabak ve ay çekirdeği ve kurubaklagiller solunum yollarına en sık kaçan maddelerdir.

Çocuklara çay, kahve veya kola verilmesi içerdikleri uyarycy maddeler nedeni ile onlary aşırı sinirli yapar. En iyisi bu içecekleri çocuğa hiç tattırmamaktır.

Her çeşit şeker çocuklara sık verilmemesi gereken yiyeceklerdendir. Yemek aralarynda çocuğa şeker vermek, iştahını kapatarak yetersiz beslenmesine yol açtığı gibi ilerde diş çürüklerinin de önde gelen nedenidir. Bu dönemde çocuklar ağız ve diş sağlığı konusunda eğitilmelidirler. 1.5-2 yaşına gelen her çocuk bir diş fırçasına sahip olmalıdır. Bu yaşta henüz diş macununa gerek yoktur. Diş macunu kullanmaya 3.yaştan sonra başlanabilir.

ÖRNEK MENÜ ( 2 YAŞ )

Sabah :

• 1 çay bardağı süt veya meyva suyu ( evde yapılmış, taze )
  
• 1 kibrit kutusu peynir veya 1 yumurta ( haftada 2 kez )
  
• 1 tatly kaşyğy yaş veya 5 adet çekirdeği çıkarılmış zeytin
  
• 2-3 tatlı kaşığı reçel, bal veya pekmez
  
• 1 orta dilim ekmek, domates
  

Ara : 1 porsiyon meyve


Öğle :

• 1 köfte kadar haşlama veya ızgara et, tavuk, balık veya sebzeli köfte, kıymalı kabak dolması, kurubaklagil yemekleri
  
• 4 yemek kaşığı sebze yemeği
  
• 3-4 yemek kaşığı pilav veya makarna
  
• 1 çay bardağı yoğurt veya süt
  

İkindi :

• 1 çay bardağıy meyva suyu veya 1 çay bardağı süt ( sabahki sütünün yerine )
  
• 4-5 bisküvi veya 1 dilim ekmek
  

Akşam :

• 1 kase çorba ( mercimek, tarhana, yayla )
  
• 4 yemek kaşığı sebze yemeği
  
• 1 çay bardağı yoğurt
  

ÖRNEK MENÜ ( 3-4 YAŞ )

Sabah :

• 1 çay bardağı süt veya meyva suyu
  
• 1 kibrit kutusu peynir veya 1 yumurta ( haftada 2-3 kez )
  
• 1 tatlı kaşığı yaş veya 5 adet çekirdeği çıkartylmış zeytin, 1 domates
  
• 2-3 tatlı kaşığı reçel, bal veya pekmez
  
• 1 orta dilim ekmek
  

Ara : 1 orta boy meyva veya 1 çay bardağı süt ( kahvaltıdaki sütün yerine )

Öğle :

• 1 köfte kadar et, tavuk veya balık
  
• 4-5 yemek kaşığı sebze yemeği
  
• 5-6 yemek kaşığı pilav, makarna veya patates püresi
  
• 1 çay bardağı yoğurt
  

İkindi :

• 1 çay bardağy meyva suyu
  
• 4-5 adet bisküvi veya kraker
  

Akşam :

• 1 kase çorba ( mercimek, tarhana, yayla )
  
• 4-5 yemek kaşığı sebze yemeği
  
• 1 çay bardağı yoğurt
  
• 1 orta dilim ekmek
  

ÖRNEK MENÜ ( 5 YAŞ )

Sabah :

• 1 çay bardağı süt veya meyva suyu ( evde yapylmy? taze )
  
• 1 kibrit kutusu peynir veya 1 yumurta ( haftada 2-3 kez )
  
• 1 tatly kaşığı yaş veya 5 adet zeytin (çekirdeği çıkarılmış )
  
• 3 tatly kaşığı reçel, bal veya pekmez
  
• 2 orta dilim ekmek
  

Ara : 1 porsiyon meyva

Öğle :

• 1 köfte kadar et, tavuk veya balyk 5-6 yemek kaşığı sebze yemeği
  
• 5-6 yemek kaşığı pilav veya makarna
  
• 1 çay bardağı yoğurt
  
• 1 orta dilim ekmek
  
• 1 kase salata
  

İkindi :

• 1 çay bardağı meyva suyu veya süt
  
• 1 dilim kek veya poğaça
  

Akşam :

• 1 kase çorba ( mercimek, tarhana, yayla )
  
• 5-6 yemek kaşığı sebze yemeği
  
• 1 çay bardağı yoğurt
  
• 2 orta dilim ekmek
  
• 1 kase salata