Hiperaktivite kontrol altına alınabilir mi?

Bazı araştırmalara göre hiperaktivite, gıda katkı maddeleri, besin duyarlılığı, şeker ve besin eksikliğiyle artıyor. Bazı maddelerin sınırlandırıldığı bir diyetle hiperaktivite kontrol altına alınabilir.

Pek çok anne babanın, en büyük korkularından biridir, hiperaktivite… Aşırı yaramaz, dikkatini toplayamayan ve öğrenme güçlüğü çeken çocuklarıyla nasıl baş edebileceklerini düşünür dururlar, kara kara…

Sizin de böyle bir çocuğunuz varsa, hemen bir beslenme ve diyet uzmanına başvurup, çocuğunuzun nelere karşı duyarlı olduğunu anlamaya çalışın. Çünkü bilimsel araştırmalar; gıda katkı maddeleri, besin duyarlılığı ve şekerin, çocuklardaki hiperaktifliği artırdığını kanıtlıyor. Aynı araştırmalar, hiperaktif çocukların, yeterli ve sağlıklı beslenmediğini de ortaya koyuyor. Bu çocuklardaki besin eksikliği, öğrenmede güçlüğe ve olumsuz davranışlara yol açıyor. Ayrıca hiperaktif çocukların yarısı, salisatlar ve fenolik bileşiklere karşı çok daha duyarlı.

Dikkat eksikliği yaşayan çocuğunuzun, öncelikle kaç kez orta kulak enfeksiyonu geçirdiğini düşünün. Çünkü hiperaktif çocuklar, diğer çocuklara göre, iki kat daha fazla orta kulak enfeksiyonu geçiriyorlar. Geçirdikleri sık enfeksiyon nedeniyle zamanla işitme kaybı yaşayan bu çocukların, önce konuşma ve dil gelişimi etkileniyor, ardından öğrenme problemleri başlıyor.

Daha çok erkek çocuklarında gözlenen dikkat eksikliği yani hiperaktivite, genellikle 3 yaşında başlıyor ve okul yıllarına kadar devam ediyor. Bazen yetişkinlerde de rastlanan hiperaktivite, herkeste farklı olmakla birlikte, bazı belirtiler gösteriyor.

Hiperaktivitenin belirtileri nelerdir?
· Kısa süreli dikkat ve konsantrasyon eksikliği,
· Sabırsızlık ve beklemede zorlanma,
· Uzun süre oturamama,
· Tepkisel, bağırıp, çağırma huyu
· Normal veya normalin üzeri zekaya rağmen öğrenme zorluğu,
· Verilen görevleri tamamlayamama veya sorunlara kolay çözüm bulamama,
· Konuşma ve duyma bozuklukları (orta kulak iltihabı ve alerji şüphesi),
· Sallanma,
· Diğer çocukları rahatsız etme,
· Zayıf uyku,
· Unutkanlık,
· Dikkat dağınıklığı,
· Kafasını vurma ve kendine zararlı davranış,
· Çabuk sinirlenme,
· Suça yönelik davranış.

Eğer sizin çocuğunuzda böyle tepkiler veriyorsa, besin duyarlılığı için test ve ağır metal toksitesi için saç analizi yaptırmalısınız. Hiperaktif çocukların saç analizlerinde; kurşun, merküri, kadmiyum, manganez ve bakır değerleri yüksek çıkıyor.

Çocuğunuz şeker ve şekerli besinler tükettiğinde, davranışlarına özellikle dikkat edin. Eğer bu besinleri tükettiğinde daha hareketli olup, dikkat eksikliği gösteriyorsa, vitamin ve mineral takviyesi yapmanız gerekir.

Hiperaktif çocuğunuz için neler yapmalısınız?
· Çocuğunuzun evde ve okuldaki günlük rutininden, egzersizlerine, davranışlarına, beslenmesine kadar her şeyiyle ilgilenmelisiniz. Bunları yaparken de, mutlaka göz kontağı kurup, bilgi ve komut yığınından kaçınmalısınız.
· Özellikle davranış bozukluğu olan çocuklara, normalden ağır fiziksel aktiviteler iyi gelir. Her gün 30 dakika normal aktivite ile haftada 3-4 kez 30 dakikalık ağır aktiviteyi deneyin.
· Masaj, meditasyon gibi alternatif yöntemler deneyebilirsiniz. Bazı hiperaktif çocuklar, iyi bilgilendirildikleri sıkı programlardan fayda görebilirler.
· Hastalığı kontrol etmek için iyi bir diyet uygulamak gerekir. Bu nedenle hiperaktivite konusunda uzman bir beslenme uzmanına danışmalısınız. Tecrübeli diyetisyen yardımıyla ayrıştırma diyeti yaptırıp, çocuğunuza neyin alerji yaptığını bulmalısınız. Bununla birlikte çocuğunuzun yeterince beslenmesine de dikkat etmelisiniz.
· Bütün rafine şekerleri, beyaz un ve pirinç gibi rafine karbonhidratları ve renklendirici, şekillendirici, inceltici, koruyucu, kek ajanları (kalsiyum salisilat, renk açıcı ajanlar), sakızlar gibi bütün kimyasalları çocuğunuzun beslenmesinden çıkarın.
· Ne yazık ki pek çok hiperaktif çocuk, doğal olarak oluşan ve birkaç meyve içinde de bulunan salisilat ve fenolik bileşiklerine duyarlıdır. Bu nedenle içinde salisat ve fenolik bileşikler bulunan yiyeceklerden uzak durun.

Salisilatlar hangi besinlerde bulunur?
· Pek çok yiyecek, aspirine benzer olan salisilat içerir.
· Salisilat benzeri bileşikler kek karışımları, pudingler, dondurma, sakız ve meşrubat gibi gıdaların yapımında kullanılır. Bu nedenle rafine yiyeceklerden uzak durun.
· Üzümler, üzüm kuruları, erik kuruları ve diğer kurutulmuş meyveler salisilat içerir.
· Meyankökü ve naneli tatlandırıcıların yanı sıra fındık ve tohumlar da salisilat içerir.
· Kişniş, kimyon, zerdeçal, karabn zengindir. , fındık ve tohumlarda biraz bulunur. veler salisilat içerir. ımında kullanılır.
· iber, kekik, dereotu, keklik otu salisilat açısından zengindir.
· Salisilattan uzak güvenli besinler, sebzeler, bakliyat, hububat, kırmızı et, kümes hayvanları eti, balık, yumurta ve süt ürünleridir. Fakat bunları da dikkatli tüketin. Çünkü hiperaktif çocukların, bu besinlere karşı duyarlılığı da olabilir.


Gıda duyarlılığını artıran maddeler
1. Kırmızı, sarı, mavi boya,
2. Bozulmayı önleyen katkı maddesi,
3. İnek sütü,
4. Soya,
5. Çikolata,
6. Üzüm,
7. Portakal,
8. Fıstık,
9. Buğday,
10. Mısır,
11. Domates,
12. Yumurta,
13. Şeker kamışı şekeri,
14. Elma,
15. Balık,
16. Yulaf.

Kaynaklar
Arnold LE., 2001. ADHD li yetişkinler için alternatif tedaviler
Arnold LE., 2000.Çinko dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda kullanılan yağ asidi ve amfitamin tedavisini düzenler mi?
Babcock Q., 2000. Öğrenci algılamaları.
Bandstra ES., 2001. Kokain patlaması
Bekaroglu M., 1996. serum serbest yağ asidi ve çinko arasındaki ilişki ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu.
Berdonces JL.., 2001.Dikkat eksikliği ve erişkin hiperaktivitesi.
Bhagavan HN., 1975.Hiperaktif çocuklarda kan serotoninin pirodoksin hidroklorid ve piridoksiyal bileşenlerinin etkisi.
Biederman J., 2000.ADHD için stimulan olmayan tedaviler.
Boris M., 1994. Çocuklar da dikkat eksikliği hiperakitivite bozukluğu sebeplerinden yiyecekler ve katkı malzemeleri.
Breggin PR., 1999. ADHD tanılı çocukların tedavisinde psikolojik stimulanlar: riskler ve aksiyon mekanizması.
Burgess JR., 2000.ADHD li çocuklarda uzun zincirli yağ asitleri.
Carlsson ML., 2000. On the role of cortical glutamate in obsessive-compulsive disorder and attention-deficit hyperactivity disorder, two phenomenologically antithetical conditions.
Chabot RJ., 2001. The clinical role of computerized EEG in the evaluation and treatment of learning and attention disorders in children and adolescents.
Comings DE.,Davranış bozukluklarının genetik yönü.
Crook WG., 1980. Çocuk ne yer ise tuhaf, aptal ya da hiperaktif olur?
Davenport TH., İhtiyacınız olan dikkati bulma.
Daviss WB., 2001. Bupropion sustained release in adolescents with comorbid attention-deficit/hyperactivity disorder and depression.
Dean J., 1990. DMAE. İlaçlar ve diyetler.
DelBello MP., 2001. Prior stimulant treatment in adolescents with bipolar disorder: association with age at onset.
Egger J., 1985. Controlled trial of oligoantigenic treatment in the hyperkinetic syndrome.
Ford JD., 2000. Child maltreatment, other trauma exposure, and posttraumatic symptomatology among children with oppositional defiant and attention deficit hyperactivity disorders.
Geller B., 2000. Psychosocial functioning in a prepubertal and early adolescent bipolar disorder phenotype..
Girardi NL., 1995. Blunted catecholamine responses after glucose ingestion in children with attention deficit disorder.
Goddard J., Perceived passage of time: its possible relationship to attention-deficit hyperactivity disorder.
Hamrin V., Gabapentin and methylphenidate treatment of a preadolescent with attention deficit hyperactivity disorder and bipolar disorder.
Jorissen BL., The influence of soy-derived phosphatidylserine on cognition in age-associated memory impairment.
Kaneko M., 1993. Hypothalamic-pituitary-adrenal axis function in children with attention-deficit hyperactivity disorder.
Kent L., 2001. No association between CHRNA7 microsatellite markers and attention-deficit hyperactivity disorder.
Kidd PM ., 2000. Attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD) in children: rationale for its integrative management.
Kim BN., 2001 Methylphenidate increased regional cerebral blood flow in subjects with attention deficit/hyperactivity disorder.
Kooij JJ., 2001. Functioning, comorbidity and treatment of 141 adults with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) at a psychiatric outpatient department.
Kuhle HJ., 2001. Brief video-assisted observation of visual attention, facial expression, and motor skills for diagnosis of attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD).
Levin ED., 2001. Effects of chronic nicotine and methylphenidate in adults with attention deficit/hyperactivity disorder.
Liao F., 2000. Herbs of activating blood circulation to remove blood stasis.
Lyon MR., 2001. Effect of the herbal extract combination Panax quinquefolium and Ginkgo biloba on attention-deficit hyperactivity disorder: a pilot study.
Mannuzza S., 2000. Long-term prognosis in attention-deficit/hyperactivity disorder.
Michelson D., 2001. Atomoxetine in the treatment of children and adolescents with attention-deficit/hyperactivity disorder: a randomized, placebo-controlled, dose-response study.
Mitsis EM., 2000. Serotonin and aggression in children.
Munoz KA., 1997. Food intakes of U.S. children and adolescents compared with recommendations.
O`Brien J., 2001.Merkury amalgam zehirlenmeleri.
Overmeyer S., 2001. Distributed grey and white matter deficits in hyperkinetic disorder: MRI evidence for anatomical abnormality in an attentional network.
Paule MG., 2000. Attention deficit/hyperactivity disorder: characteristics, interventions and models.
PDR., 2000. Physicians` Desk Reference.
Ponce Alfaro G., 2000. Attention-deficit hyperactivity disorder and vulnerability to the development of alcoholism: use of the Wender-Utah Rating Scale for retrospective diagnostic of ADHD in the childhood of alcoholic patients..
Rasmussen P., 2000. Natural outcome of ADHD with developmental coordination disorder at age 22 years: a controlled, longitudinal, community-based study.
Rice DC., 2000. Parallels between attention deficit hyperactivity disorder and behavioral deficits produced by neurotoxic exposure in monkeys..
Richardson AJ., 2000. The potential role of fatty acids in attention-deficit/hyperactivity disorder.
Richardson AJ., 2002. A randomized double-blind, placebo-controlled study of the effects of supplementation with highly unsaturated fatty acids on ADHD-related symptoms in children with specific learning difficulties.
Rowe KS., 1994. Synthetic food coloring and behavior, a dose response effect in a double-blind, placebo controlled, repeated-measures study.
Sangare J., 2000. ADHD: making the appropriate pediatric assessment.
Schoenthaler SJ., 2000. The effect of vitamin-mineral supplementation on juvenile delinquency among American schoolchildren: a randomized, double-blind placebo-controlled trial.
Schrimshaw, 1968. Effect of early marasmic malnutrition on subsequent physical and psychological development. Malnutrition, Learning and Behavior Behavoir.
Sevulla I., 1995. Study on the Effects of Super Blue Green Algae.
Shaffer RJ., Effect of interactive metronome training on children with ADHD.
Starobrat-Hermelin B., 1997. The effects of magnesium physiological supplementation on hyperactivity in children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). Positive response to magnesium oral loading test.
Strous RD., 2001. Analysis of neurosteroid levels in attention deficit hyperactivity disorder.
Sunohara GA., 2000. Dopamin D4 reseptör geni ile ADHD arasındaki ilişki.
Tantillo M., 2002. ADHD li çocuklarda eksersizlerin etkileri.
Taylor FB., 2000. Efficacy of modafinil compared to dextroamphetamine for the treatment of attention deficit hyperactivity disorder in adults.
Todd RD., 2001.Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu enerji kaçağı sendromu mu?
Torres-Duran PV., 1998. Spirulina maxima prevents induction of fatty liver by carbon tetrachloride in the rat.
Vadiraja BB., 1998. Hepatoprotective effect of C-phycocyanin: protection for carbon tetrachloride and R-(+)-pulegone-mediated hepatotoxicity in rats.
Vastag B., 2001. Dikkat: Ritalin kokain gibi rol oynuyor.
Voigt RG ., 2001. A randomized, double-blind, placebo-controlled trial of docosahexanoic acid supplementation in children with attention-deficit/hyperactivity disorder.
Wender EH., 1991. ADHD li ve normal çocuklar da şekerin etkileri.
Wender PH., 2001. ADHD lı yetişkin.
Wolraich ML., 1994.. Aspartam ve sakroz diet etkileri.
Yeo RA., 2000. Magnetik rezonans spektroskopi araştırması.
Zito JM., 2000. Okul öncesi ilaç tedavisi için yeni eğilimlerin tarifi.